Het IJssellandschap - Foto's van Wicher Naberman

Het IJssellandschap - Foto's van Wicher Naberman
Het IJssellandschap
Een voortdurend wisselend landschap vol tegenstellingen met de rivier en de dijk als beeldbepalende elementen.

Een landschap met een grafisch karakter en een picturaal karakter. Op één dag in het voorjaar verandert het tekenachtige landschap abrupt in een schilderachtig landschap.

De rivier:

- een rustig kronkelende stroom tussen de zomerdijken
- een woest stromende watervlakte tussen de winterdijken.
De dijk rijst boven het land uit.
Vanaf de dijk een verhoogd uitzicht óver het landschap. De bochtige dijk zorgt voor een wisseling van standpunten over het landschap: langs de rivier, over de rivier, over de uiterwaarden en over het binnendijkse land.
De uiterwaarden: land en water.
Een voortdurend terugkerend ritme van water dat over het land gaat en land dat uit het water tevoorschijn komt.
Bij laag water: een coulissenlandschap, struiken en boompartijen schuiven achter elkaar.Grote dieptewerking, de overkant lijkt ver weg. Het geluid wordt geabsorbeerd door bomen en struikgewas en verzacht door de gestructureerdheid   van de bodem.
Bij hoog water: één grote watervlakte, waaruit af en toe meidoornhagen, knotwilgen of boompartijen omhoog steken. De overkant lijkt heel dichtbij. Het geluid wordt gedragen door het watervlak en   komt van ver weg.
Het binnendijkse land, de polder.
Vanaf de dijk een uitzicht óver de polder:
-over het vee, dat ingekapseld wordt door het land,
-over de graan- en maisvelden, waardoor de wind zichtbaar wordt als een golvende beweging.
Licht en lucht.
Een spel van licht en lucht boven de rivier:
-het licht van de lucht weerspiegelt in de rivier
-het licht van de watermassa reflecteert naar de nevel en de wolken.
-het licht van de rivier lost op in het licht van de lucht: de ruimtelijkheid van het land gaat over in de ruimtelijkheid van de  lucht.
-diffuus licht door de damp op de rivier
-fel tegenlicht door de weerkaatsing van het zonlicht op het water en de ijsvlakten, waartegen de zwarte silhouetten van knotwilgen en meidoornhagen zich aftekenen.
Vogeltrek boven de rivier: het zichtbare ritme van de vlucht en het hoorbare gesnater van de ganzen.


Een landschap vol symboliek.

-De rivier als symbool van de machtige en eeuwige, ononderbroken stroom, die het leven is.
    '....wanneer je zo de nadruk op jezelf legt en spartelt en raast, dan ontgaat je die grote en machtige en eeuwige stroom die het leven is'. (Etty Hillesum, 12-12-'41)
    'Het leven is zó zeer als één sterke, ononderbroken stroom in me
'. (Etty Hillesum, 19-6-'42)
-De rivier als symbool van de rusteloosheid van een begrensde massa, die doelbewust koerst naar een bepaalde richting. (Canetti)
-De dijk als symbool van standvastgheid van de ene massa tegenover de andere massa. (land tegenover water).
-De uitgestrektheid van het landschap als symbool van rust.
    'En achter de struikgewassen van m'n onrust en verwarringen strekken zich de brede effen vlaktes van m'n rust en overgegevenheid'.' (Etty Hillesum, 9-10-'42)
-De oneindigheid van het landschap als symbool van eenzaamheid en verlatenheid.
-Het korenveld als symbool van onderworpenheid. Het is gezaaid en wordt gemaaid door de mens. Het buigt naar alle kanten afhankelijk van de wind. (Canetti)
-Het korenveld als metafoor van de perfect samenwerkende massa. De beweging, het ritme en het buigen gebeurt altijd in eendrachtige samenwerking.
-De boom als symbool van vasthoudendheid en kracht van de éénling tegenover de massa. Omringd door gras, water, ijs of storm, hij blijft op zijn plaats.
-De boom als symbool van eindeloos geduld en vertrouwen. (Rilke)
-De kudde als symbool van de ordeloosheid van gevoelens en gedachten.
    'Te hoeden de ordeloze kudde van je gedachten en gevoelens,....' (Etty Hillesum, 20-12-'41)
-De vogel als symbool van de vrijheid.
    'O, dat men z'n hart als een vrije vogel door alle gebeurtenissen heen kon laten vliegen'. (Etty Hillesum, 25-7-'42)
    'Gisteren was mijn hart een vogel, gevangen in een klem. Het is nu een vrije vogel, die zijn belemmerde vlucht neemt tussen alles door'. (Etty Hillesum, 28-7-'42)

 
 
© 2024 Het IJssellandschap - Foto's van Wicher Naberman