Het IJssellandschap - Foto's van Wicher Naberman

Het IJssellandschap - Foto's van Wicher Naberman
Nieuws
Het IJssellandschap bij Infocentrum IJssel

Het IJsssellandschap bij het Infocentrum IJssel

Ga voor meer informatie over het infocentrum den Nul naar http://www.infocentrumijssel.nl/

 
Het IJssellandschap bij Schiphol

Het IJssellandschap bij SchipholHoe kunnen de kamers van een hotel beter een subtiel Nederlands accent krijgen dan via foto's van het IJssellandschap? Dat dacht Michiel Kal, verantwoordelijk voor de bouw en inrichting van het nieuw te bouwen Hyatt Place Amsterdam Airport Hotel in Hoofddorp bij Schiphol. In plaats van de gebruikelijke reproducties die veel hotelketens hebben hangen op hun hotelkamers, heeft Kal het bij de inrichting anders aangepakt.

Michiel Kal vertelt: "Het gebouw van ieder Hyatt Place hotel is anders. Voor mij was het belangrijk dat dit hotel een eigen karakter zou krijgen. Zo kwam ik op het idee om een kunstenaar te betrekken bij de inrichting".De foto's van bevroren uiterwaarden, vergezichten en een verlaten IJsseldijk van de Welsumse fotograaf/filmer Wicher Naberman hadden indruk op hem gemaakt bij een eerder bezoek aan diens studio.

Naberman werd gevraagd voor iedere van de 330 gastverblijven twee foto's te maken passend binnen de algemene eisen die Hyatt Place stelt aan de inrichting van gastverblijven. Zo was de maat vooraf bepaald en moesten in iedere kamer één foto in een warme kleurtoon en één foto in een koude kleurtoon naast elkaar komen te hangen.

"Omdat de opdracht vrij snel uitgevoerd moest worden, heb ik gebruik gemaakt van zwart-wit foto's die ik in mijn archief had", vertelt Naberman,"de oudste is uit 1978". Een zestal foto's werd uitgekozen en bewerkt met een kleurenfilter. "Dat was nog een tijdrovende klus",zegt Naberman,"vooral omdat het licht-donker kontrast opnieuw bijgewerkt moest worden. Maar in alle 330 gastverblijven straalt nu het IJssellandschap en dat is prachtig om te zien. Dat het hotel bij Schiphol staat, maakt de opdracht extra leuk, het is voor reizigers een mooie kennismaking met het IJssellandschap. Ze worden geconfronteerd met een ander landschap dan ze gewend zijn".

"In de foto's ben ik gaan spelen met de begrippen tijd en ruimte"

Wicher Naberman werd in Enschede geboren, bracht zijn jeugd en studietijd in Amsterdam door en verhuisde in 1978 met zijn gezin naar Welsum aan de IJssel, vlak bij de IJsseldelta,het land van zijn voorouders.

Omdat de reacties op de foto's erg enthousiast waren, kwam er een vervolgopdracht. Bij de interieurarchitect ontstond het idee om de wand tegenover de liften op alle 12 verdiepingen volledig te bedekken met een foto in het formaat 680 x 240 cm. Dit om de herkenbaarheid van iedere verdieping te versterken. Het thema van de foto's moest zijn 'Hollandse taferelen'.

"Door het grote formaat kon ik niet meer putten uit mijn archief omdat de resolutie van de foto's te laag was ', vertelt Naberman, "daarom moesten er nieuwe foto's gemaakt worden. Ik heb het door de tijdsdruk dicht bij huis gezocht want het IJsselgebied leent zich uitstekend voor 'Hollandse taferelen'. Zo zijn er foto's van de Grote Hank in Welsum, een gezicht op Deventer, het veer Olst-Welsum, de Bolwerksmolen in Deventer, masten van de bruine vloot in Kampen en een fietstocht over de IJsseldijk". Hoewel de opdracht vrij duidelijk was, heeft Naberman de foto's een geheel eigen vorm gegeven. Klassieke, clichématige opnames van Hollandse taferelen zijn er genoeg gemaakt, dus wilde hij iets anders.

"In de foto's ben ik gaan spelen met de begrippen tijd en ruimte, waardoor je als toeschouwer enigszins in verwarring raakt en de vraag ontstaat wat er toch met deze foto aan de hand is".

Hij vervolgt:"In de foto van de Hank bijvoorbeeld zie je twee jongetjes in het water spelen met bootjes gemaakt van een klomp. Maar als je goed kijkt zie je ze in de verte al aan komen lopen. Een verschillend tijdstip en een verschillende handeling samengevoegd op dezelfde locatie".

Hetzelfde principe paste Naberman ook toe op de foto's van de veerpont in Olst en de fietstocht over de IJsseldijk. In de foto's van de Bolwerksmolen en de scheepsmasten is omgekeerd gewerkt. Hier is de tijd de stabiele factor en de ruimte variabel. In één foto zie je de molen van voren, van opzij, van veraf en in een close-up.

De opdrachtgever is erg ingenomen met het eindresultaat."Het is de eerste keer dat we op deze manier in direct contact met de kunstenaar kunst hebben toegepast. Dat het zo goed uitgepakt heeft is voor mij een reden om het vaker te gaan doen". De belangstelling voor de foto's van Naberman raakt in een stroomversnelling. Op 12 maart was de officiële feestelijke opening van het hotel bij Schiphol en op 11 april opent de burgemeester van Deventer een tentoonstelling van Wicher Naberman langs de IJssel getiteld "Etty Hillesum en het IJssellandschap. In deze tentoonstelling worden foto's van het IJssellandschap van de Welsumse fotograaf gecombineerd met teksten uit de dagboeken van Etty Hillesum. De tentoonstelling is tot eind oktober in Deventer te zien.

(Dit artikel is eerder verschenen op de website van ArtFundum)

 
Persbericht en Flyer bij tentoonstelling in Infocentrum IJssel Den Nul

PERSBERICHT

Monumentale foto's van het IJssellandschap in Infocentrum IJssel den Nul

In het nieuwe Infocentrum IJssel in den Nul is op dit moment een prachtige expositie te zien van foto's van het IJssellandschap tussen Deventer en Zwolle. De foto's zijn gemaakt door de Welsumse fotograaf en cineast Wicher Naberman. Te zien zijn zeven panoramafoto's in kleur gemaakt tussen 2004 en 2011 en een viertal panoramafoto's in zwart-wit, gemaakt tussen 1981 en 1984. De verschillende foto's variëren in lengte van 2,60 meter tot 1,00 meter. In een op tafel liggende documentatiemap is de complete verzameling panoramafoto's te zien met de plaats waar en het tijdstip waarop de foto's gemaakt zijn. In twee andere mappen is een verzameling te zien van foto's in zwart-wit, die op de linker IJsseloever tussen Deventer en Zwolle gemaakt in de jaren tussen 1979 en 1987. De 60 foto's in het A3-formaat ( 42x30 cm ) zijn onderverdeeld in 12 series. Mooi is te zien welke veranderingen er de afgelopen decennia in het IJssellandschap hebben plaatsgevonden. Van 18 foto's uit de verzameling panoramafoto's zijn ansichtkaarten gemaakt in langwerpig formaat ( 10x21 cm ) en afgedrukt op origineel fotopapier. Ze zijn aan de balie verkrijgbaar voor 2,50 euro. Het Infocentrum IJssel den Nul is dagelijks geopend van 10 tot 5 uur.

Flyer bij tentoonstelling in Infocentrum IJssel Den Nul

 
Film 'Over de rivier, ernaast en verder'
Op 28 september 2009 vond in Terwolde de voorvertoning plaats van de film 'Over de rivier, ernaast en verder'. Deze film werd in opdracht van Stichting IJsselhoeven gemaakt door Wicher Naberman en Tineke Metz. De opdracht was om in een film van ongeveer 25 minuten de eigenheid van de IJsselvallei te laten zien. Een mooie opdracht, maar wat is die eigenheid? Het werd een zoektocht van ongeveer acht maanden. Vanuit verschillende invalshoeken werden gesprekken gevoerd met bewoners: archeologen, historici, boeren, eigenaren van een landgoed, kunstenaars en vele anderen. Onderwerpen als de Moderne Devotie, de volksaard, het naberschap, het landschap, de bebouwing, mond- en klauwzeer, het waterbeheer en de IJssellinie werden onderzocht. Met een zandschip werd op de IJssel gevaren en voor luchtopnames werd over de IJssel gevlogen. 

De voorvertoning was bedoeld voor iedereen die aan de film heeft meegewerkt en een aantal genodigden met de vraag kritisch naar de film te kijken. Gevraagd werd welke thema's het meest de eigenheid van de IJsselvallei benadrukten en welke thema's eventueel weggelaten konden worden. De film die nu zestig minuten duurde moest namelijk teruggebracht worden naar circa vijfentwintig minuten. Het antwoord bleek niet eenvoudig. Iedereen had een uur lang geboeid naar de film gekeken en de eerste reactie was dan ook dat de film helemaal niet ingekort diende te worden. Zelfs gingen er stemmen op om de film uit te breiden, maar benadrukt werd dat het in de film niet ging om mooie plaatjes van de IJsselvallei, maar om de kern, de essentie, de ziel van de IJsselvallei in de film naar voren te laten komen.

Met de opdrachtgever werd uiteindelijk afgesproken om de film zoals hij nu was vertoond op enkele kleine veranderingen na te handhaven en geschikt te maken voor publieke vertoning.. Daarnaast werden uit de lange film twee korte films samengesteld: een film uitsluitend gericht op de eigenheid van de IJsselvallei en een andere film over de activiteiten van Stichting IJsselhoeven. De beide films zijn inmiddels voltooid. De eerste film met als titel 'Over de rivier, ernaast en verder' duurt 34 minuten, kreeg een meer educatief karakter  en is verschenen als onderdeel van het eindverslag van het project 'KIJK': twee jaar ervaring met werken aan culturele planologie en ruimtelijke kwaliteit. De tweede film met als titel 'IJsselhoeven aan het werk' duurt 15 minuten en werd op een afsluitende bijeenkomst vertoond aan alle medewerkers van het project 'KIJK'

De veranderingen aan de lange versie werden in maart 2010 voltooid. Enkele thema's werden ingekort, andere thema's werden toegevoegd zoals de mooie wolkenformaties boven de IJssel met daarin Jan Voerman centraal en de bijzondere vegetatie langs de IJssel. Enkele begrippen zoals het naberschap werden verder uitgediept. De meer educatieve teksten, gericht op de identiteit van de IJsselvallei werden in deze lange versie weggelaten, hetgeen de dynamiek in de film ten goede kwam. De film duurt nu 57 minuten. De film is inmiddels op verschillende locaties in de IJsselvallei vertoond. Gelet op de aanvragen zal die vertoning de komende tijd nog doorgaan.

De film met als hoofdtitel 'Over de rivier, ernaast en verder' en ondertitel 'Op zoek naar de eigenheid van de IJsselvallei' is voor 10 euro op DVD verkrijgbaar bij Stichting IJsselhoeven.  Informatie: www.ijsselhoeven.nl   

 


 
© 2025 Het IJssellandschap - Foto's van Wicher Naberman